Gassal dizisini son dönemlerde sadece sosyal medyada değil, mega kentlerde yayımlanan reklam afişleri ile de bir şekilde duymuş olmalısınız. Otuzlu yaşlarında bir gassal olan Baki’nin maceralarını ve bir anlamda evlenme serüvenini izlediğimiz dizi, toplum tarafından çok beğenildi, ilk sezonundan aldığım olumlu geri dönüşler sonrası 2. sezonu da çekildi. Dizi toplumdan kendini soyutlamaktan memnun ve içine kapanık bir adam olan Baki ile yeni iş arkadaşı Nihan’ın yaşadıklarına odaklanıyor. Gassal, dram – kara komedi türünde bir internet dizisi ve TRT’nin dijital platformu Tabii üzerinden yayınlanıyor (ücretli üyelik almanız gerekli, sudan ucuz, 99 TL).

Normalde dizi izlemesi hakkında bir şey karalamamıştım bugüne kadar sanırım bloğuma ancak bir Türk yapımı olması ve boykot platformların karşısında Tabii’nin yanında olduğumu göstermek adına bir şeyler yazmak istedim. İşte okuduğunuz yazı, bu düşünce sonucunda ortaya çıktı, bunu da belirtmek istedim. Her halükarda böyle bir Türk dizisini herkese önerebilirim.

Gassal dizisi, son zamanlarda izlediğim Türk dizileri arasında kendine iyi bir yer edindi. Boykotum nedeniyle Netflix, Amazon gibi platformlardan zaten yeterince uzak durmaya çalışıyor, yine bir TRT yapımı olan Gönül Dağı dizisini izlemekle yetiniyordum son zamanlarda… Gassal dizisinin ilk sezonundaki başarısı sonrası, ikinci sezonu ile karşımıza çıkması iyi oldu ve devam ettim (ilk sezonuyla alakalı bir yazı o dönem yaz/amadım).

Gassal’ın 2. sezonunun yayına girmesi üzerinden tam 1 ay geçti ve ben tüm bölümleri yeni bitirebildim. Bunu gönül rahatlığıyla söylüyorum ki Müslüm Gürses, Ferdi Tayfur, Barış Manço gibi (aklınıza gelebilecek diğer ünlüleri de katarsak) ülkemizde son zamanlarda müziği bu kadar iyi yorumlayan biri var mı: bilemiyorum. Milenyum dönemi yeni bir fenomen kazandı diyebilir miyiz? Bayhan’dan bahsediyoruz biraz da abartarak tabii… Bayhan’ın şarkıları yorumlamasının diziye çok önemli artılar kattığını söylemek gerek; zaten sosyal medyada dizinin bu kadar bedava reklamının dönmesine neden olan da Bayhan’ın müziği ve yorumu… Ses tonu, hareketleri ve mimikleri ile Türkiye’nin kendine has sanatçısı Bayhan’ı tebrik ediyorum.

Özellikle dizide yer alan aşağıdaki şarkıyı ben de çok beğendim, diğer şarkıları da güzel tabii:

Gassal Dizisi Neyi Anlatıyor? Konusu, Oyuncuları ve Detaylar

Gassal dizisi ilk sezonuyla gizem, korku ve dini öğeleri harmanlayarak özgün bir atmosfer sunmuş ve büyük bir beğeni almıştı. İkinci sezonunda ise hikâye biraz daha derinleşiyor: kimi zaman mezarlık sessizliğinde, kimi zaman kalp atışınızı hızlandıracak kadar gerilimli sahneleriyle karşımıza çıkan dizi, yeni ve bizi şaşırtan gerçekleri ile de dikkatleri üzerine çekiyor. Gassal 2. sezonun birçok sahnesi, izleyicisini hem düşündürüyor hem de ürpertiyor. Yeni öğreneceğimiz gerçekler var, üzüleceğimiz sahneler var, var oğlu var…

Dizi hakkında kısa bir bilgi de vereyim:

Dizinin ilk 10 bölümü 21 Aralık 2024’te tarihinde yayımlanırken, 2. sezona ait 10 bölüm ise 24 Mayıs 2025’te yayımlanmıştı. Dizinin senaryosu Sümeyye Karaarslan tarafından kaleme alınırken, yönetmen koltuğunda İşler Güçler, Kardeş Payı gibi yapımlardan tanınan Selçuk Aydemir yer alıyor. Oyuncu kadrosunda ise Ahmet Kural (baki) ile birlikte Hande Soral, Erdal Cindoruk, Sibel Aytan, Ezgi Özyürekoğlu, Muharrem Türkseven, Serkan Ercan, Ebru Cündübeyoğlu, Mesut Akusta, Demir Karahan gibi isimler yer alıyor. Dizi hakkında yaptığım araştırmada dizinin çekimlerinin İstanbul (özellikle Beykoz Kılıçlı Köyü film platosu) ve Kocaeli’nin Gebze ilçesi başta olmak üzere Çekmeköy, Ömerli, Maltepe, Gebze Eski Çarşı gibi yerlerde yapıldığını öğrendim, sizlerle de paylaşayım.

Bu arada bilmeyenler için de yazmak lazım, gassal nedir? Ölünce seni yıkayacak olan gassal’ı iyi tanıyor musun? Gassal, İslami gelenekte ölüleri yıkayan kişiye verilen isimdir. Tabii’nin bu yapımı, bu mesleği icra eden bir karakter üzerinden günah, ölüm, arınma ve geçmişle yüzleşme temalarını işliyor arka planda aslında, bazen de gözümüze sokuyor tabii. İlk sezonda ölü yıkama sahneleri ile başlayan mistik ve sembolik yapı, ikinci sezonda çok daha geniş bir evrene eviriliyor. Ağır temaları, mizahi bir dille anlatan dizi; psikolojik derinliği güçlü karışık bir atmosfer sunuyor. Listelist gibi platformlarda “kara komedi–dram dengesini iyi kuran” yapım olarak tanımlanan dizinin IMDb’de yaklaşık 8.2–8.6 arasında puan topladığını da belirtelim. Gassal’ın her bölümünün bir ismi de var, onlarda şu şekilde:

Gassal dizisinde her bölümün, bölümün içeriğiyle alakalı ilk başta yayımlanan kısa video dışında, isimleri var ki yukarıda yazdım. Bu isimler bölüm hakkında ipuçlarından ziyade merak uyandırıyor. Dizinin ikinci sezonunda ana karakterimiz olan Baki’nin geçmişiyle yüzleşmesi daha ön planda. Flashback sahneleri yalnızca bir arka plan değil; aynı zamanda karakterin bugünkü kararlarını şekillendiren unsurlar olarak kurgulanmış, bazılarını da yeni öğreniyoruz, bazılarına şaşıyoruz… Özellikle çocukluğunda yaşadığı bir olayın, rüyalarına kadar sirayet eden etkisi, dizinin psikolojik boyutunu güçlendiriyor. İlk sezonda çoğunlukla mezarlık ve gasilhane gibi mekânlarla sınırlı kalan atmosfer, ikinci sezonda daha geniş bir alana yayılıyor: lunapark dahil bir çok mekan sahne için kullanılmış. Bunun yanında terk edilmiş bir tekke, yer altı mahzeni ve cami minaresinden görülen gölgeler, atmosferi daha da yoğunlaştırıyor.

Başrol oyuncusu Ahmet Kural aynı zamanda iyi bir komedyen olmasına rağmen, minimal diyaloglarla maksimum ifade gücünü yakalamayı başarıyor ve bunu biz izleyiciye çok iyi aktarıyor. Özellikle “göz” teması bu sezonda daha baskın: Kamera, karakterin gözlerine sık sık odaklanıyor (son bölümde iki başrol oyuncusunun ağzının içine kadar girdiler kamera görüntüsü ile nerdeyse). Bu da hem içsel çatışmaları hem de dış dünyaya olan yabancılaşmayı aktarmada güçlü bir araç olarak kullanılıyor.

Gassal: Ölümle Yüzleşenlerin Hikâyesi – Dizi İncelemesi

Gassal dizisi, dini kavramları doğrudan anlatmak yerine, semboller üzerinden işliyor. İşte bazı dikkat çekenler:

• Yedi Basamaklı Merdiven: İkinci sezonda sıkça görülen bu detay, tasavvufta ruhsal yükselişi sembolize eder. Karakter her adımda bir yüzleşmeye hazırlanır.
• Kur’an Sayfalarıyla Kaplı Duvar: Terk edilmiş tekkedeki bu sahne, izleyicinin gözünden kaçabilecek kadar hızlı geçse de, dikkatli bakanlar için büyük anlam taşır. Bu, hem koruma hem de delilik arasında sıkışmışlık göstergesidir.
• Gassal’ın Elleri: Her bölümde elleriyle yaptığı farklı hareketler var. Bunlar bazen dua, bazen yıkama ritüeli, bazen de içsel bir korkunun dışa vurumu.

Yukarıdaki örneklerden hareketle söyleyebiliriz ki: dizinin en güçlü yönlerinden biri hiç kuşkusuz görsel dili. Bu sezonda karanlık sahneler yalnızca korku değil, aynı zamanda bilinçaltını temsil ediyor. Kamera geçişleriyle rüya ile gerçek arasında gidip gelen anlatım, izleyiciye bilinçli bir kafa karışıklığı yaşatıyor. Özellikle 4. bölümdeki aynayla yüzleşme sekansı, karakterin iç dünyasındaki bölünmüşlüğü gösteriyor. Rüya sahnesindeki kuş ayrıntısı çok kısa görünse de, İslami anlatılarda ruhu temsil eden bir ayrıntı olarak dikkati çekiyor. Yani, dizideki kuş sadece bir süsleme değil; karakterin ruhsal arayışının bir metaforudur.

Gassal 2. sezonu her anlamıyla başarılı mı yani zayıf ya da eleştirilecek yanları yok mu? Var tabii… İlk sezon kadar etkilemedi diyebilirim örneğin; bunun yanında ayrıca sinematografi ve sembolizm açısından etkileyici olsa da, bazı bölümlerde anlatım ağırlaşıyor. Özellikle 5. bölümdeki uzun sessizlik sahneleri bazı izleyicilere “yavaş ilerliyor” hissi verebilir. Ancak bu tarzın bilinçli bir tercih olduğunu ve karakterin iç dünyasını yansıttığını unutmamak gerekir. Yani sadece izlemekle yetinmeyin, sinemanın kurallarına da saygı gösterin. Bu arada Gassal’ın son bölümünde Fatih Ihlamur’un “Bahar” bestesi çalıyor, kendisinin Veysel Karani filmi için düzenlediği “Medine’ye Varamadım” bestesini de çok severim. Soundtrack severlerin dikkatini çekmiştir elbette ama gözünden kaçanlar için ufak bir detay…

Gassal 2. sezon hakkında Twitter ve Reddit üzerinde birçok teori üretildi. Özellikle “minare gölgesi” sahnesiyle ilgili tartışmalar dikkat çekiyor. Bazıları bunun sıradan bir atmosfer sahnesi olduğunu savunurken, bazı izleyicilere göre bu sahne kıyamet metaforunu işliyor. Ekşi Sözlük’te ise şu entry çok konuşuldu: “Gassal 2. sezon bana korkuyu değil, ölüme olan bakış açımı sorgulattı.” Zaten dizinin ana amacı belki de budur? Bunun dışında bir de son dönemde yaşanan ve havuzda hayatını kaybeden belediye başkanının başına gelenlerin daha önce ilk sezonda bu dizide anlatılmış olmasını 2. sezon yayımlandıktan sonra dile getirip “komplo” teorileri oluşturanların yorumlarını da gördük. İlginç bir ülkeyiz.

İki şeyi daha yazmak istiyorum dizi hakkında: ilki, Gassal’da bir sahne var, izleyenler hatırlayacaktır: Baki istemediği şeyler duyunca bir anda vuruluyor. Bende kıskanan birine denk gelince aynı öyle oluyorum. Sanki biri vurmuş gibi… Tabii bu metafor ilk bölümlerde kullanıldı ancak dizinin kalanında devam etmedi. Bir diğer konuda Gassal’da Nihan’ın çirkin olduğuna inanması ve bunun annesi tarafından böyle hissettirilmesi karşısındaki tepkim: Annenin veya babanın sözleri yetişkinlikte iç ses olabiliyor, dikkat etmek lazım çocuklarımıza söylediklerimize…

Sonuçta şunları söyleyebiliriz: Gassal 2. sezon, sıradan bir korku dizisi veya bazılarının dediği gibi dini dizi olmanın çok ötesinde. Dini semboller, psikolojik derinlik, müthiş oyunculuk ve ustaca yönetilmiş atmosferiyle, yerli yapımlar arasında ayrı bir yerde duruyor. Eğer izlerken sadece eğlenmek değil, düşünmek de istiyorsanız, bu dizi tam size göre. Bıkmadınız mı nefsinize hitap eden gereksiz popülist dizilerin kölesi olmaya?

Gassal dizisini, gassal 2. sezonu izlemek için tabii üyesi olmanız gerektiğini de tekraren hatırlatarak,

Yazımı, diziden bir cümle ile tamamlayayım:

“Zaman diriyken kıymetli. Ölenin vakti bol olur…”